BEOGRAD

 

Beograd je jedina evropska prestonica na dve međunarodne reke, na obalama Save i Dunava. Srednjovekovni Singidunum, koji se od od 878. pominje po današnjem, slovenskom imenu, nastao je na uzvišenju gde su Beogradska tvrđava i park Kalemegdan, nad ušćem dve reke. Tek u prošlom veku, grad se širi najpre na desnoj obali Save, gde je nastao Novi Beograd, koji je povezao Beograd sa Zemunom, a poslednjih godina i na desnoj obali Dunava u pravcu Pančeva.

 

Beograd je jedan od najstarijih gradova u Evropi i. Njegova istorija traje punih 7000 godina, a najstariji arheološki nalazi sežu u peti milenijum pre nove ere. Zbog izuzetnog povoljnog geografskog položaja bio je na putu mnogih civilizacija i osvajača, a smenjivali su se Kelti, Tračani, Rimljani, Huni, Goti, Vizantinci, Mađari, Turci. Beograd je osvajalo 40 armija, a 38 puta je podizan iz pepela.

Srpska vladavina Beogradom počinje 1284. godine, kada srpski kralj Dragutin kao zet i vazal mađarskog kralja Ladislava IV dobija na upravu Mačvu sa Beogradom. To je bio period intenzivnog naseljavanja srpskog življa i jačanja uticaja Srpske pravoslavne crkve, a novosagrađena Saborna crkva, bila je oličenje snage i bogatstva mlade srpske države. Smrću kralja Dragutina na presto dolazi njegov brat Milutin, koji kratko vreme vlada Beogradom, jer grad, 1319. godine, osvajaju i do temelja ruše Mađari. Porušeni i zapusteli grad postaje pogranična baza ugarskom odupiranju širenju srpske države sa juga, u vreme cara Dušana. U takvom stanju Beograd dočekuje XV vek, kada na istorijsku scenu Evrope stupaju Turci, nova velika osvajačka sila.

U želji da se što spremnije odupru turskoj najezdi i na Savi i Dunavu imaju jako uporište, Mađari dozvoljavaju izgradnju Beograda za vreme despota Stefana Lazarevića. On je Beogradom vladao od 1403. do 1427. godine, i to je vreme pravog procvata grada. Beograd je ne samo prestonica srpske države, već i najvažniji privredni, kulturni i verski centar. Godine 1521. Beograd osvaja Sultan Sulejman Veličanstveni i Turci, sa manjim ili većim razmacima ostaju u gradu do 1867. godine kada ga konačno napuštaju. Dobijanjem nezavisnosti na Berlinskom kongresu, 1882. Srbija postaje kraljevina a Beograd njena prestonica. Već sledeće godine u Beogradu se uvode prve telefonske linije, sagrađena je železnička stanica i železnički most na Savi, 1892.godine puštena je u rad prva vodovodna mreža u gradu i uvedeno je električno osvetljenje, pa je krajem 19. veka srpska prestonica imala tramvaj na električni pogon, ali i Srpsku akademiju nauka i umetnosti, nacionalnu biblioteku, muzej i pozorište. Grad je bio sedište Beogradskog univerziteta, osnovanog 1808. kao Velika škola i Univerziteta umetnosti.

Beograd je u Drugom svetskom ratu doživeo velika razaranja, mnogo ljudi je poginulo, pa je srpska prestonica, period obnove dočekala sa nekoliko stotina hiljada stanovnika. Sada broji oko 1,6 miliona žitelja. Grad ima veliki saobraćajni značaj za ceo region, a i prestonica je kulture, obrazovanja i nauke. Simboli grada su spomenici kulture kojih ima oko 300, više od 70 biblioteka, 30 pozorišta, oko 50 muzeja, 40 crkava i više od 700 arheoloških nalazišta. Beograd se ponosi i nizom izvanrednih istorijskih i kulturnih objekata, od kojih se posebno izdvajaju Beogradska tvrđava i Saborna crkva.

Kao turistička destinacija, srpska prestonica je poznata po noćnom životu na splavovima, gastronomskoj ponudi u mnogobrojnim restoranima i sve boljoj hotelskoj ponudi. Nadomak grada su izletišta, planine Avala i Kosmaj, a u samom gradu prirodno dobro Veliko ratno ostrvo sa vizitorskim centrom za posmatranje oko 200 vrsta ptica i 50 vrsta životinja iz roda sisara. Beograd ima svoje more, Adu Ciganliju koja je samo 4 kilometra od centra grada. To je poluostrvo na reci Savi koje je nekada bilo ostrvo, a danas na njegovim šljunkovitim obalama leti se rashlađuju stotine hiljada posetilaca, uz mogućnost da se preko cele godine rekreiraju različitim sportovima. Gostima Beograda se preporučuje obilazak Skadarlije, boemske četvrti iz 19. Veka,kao i Knez Mihailove ulice, pešačke i trgovačke zone, čije urbanističko postojanje datira još iz doba Rimljana.

Author: УЧИТЕЉ ДЕЈАН